Din hija d-Dar
Il-kampanja “This is Home” hija ddedikata biex titfa’ dawl fuq l-isfidi li jiffaċċjaw il-migranti mingħajr dokumenti f’Malta. Minkejja r-rwol kruċjali tagħhom fil-forza tax-xogħol u s-soċjetà, dawn l-individwi huma esklużi mid-drittijiet bażiċi u l-protezzjonijiet li l-biċċa l-kbira jieħdu bħala mogħtija. Mill-kura tas-saħħa għall-edukazzjoni, l-akkomodazzjoni għall-ħajja tal-familja, il-migranti mingħajr dokumenti f’Malta jiffaċċjaw ostakli sistemiċi li jillimitaw l-opportunitajiet tagħhom għal futur sigur u dinjituż. Il-kampanja tagħna għandha l-għan li tqajjem kuxjenza u tappoġġja mogħdijiet ta’ regolarizzazzjoni li jirrikonoxxu lil dawn l-individwi bħala membri sħaħ tas-soċjetà, kapaċi jikkontribwixxu u jirnexxu.
Dokumentazzjoni
Migranti li jinsabu f’sitwazzjoni irregolari f’Malta jiffaċċjaw l-impossibbiltà li jiksbu permess ta’ residenza sabiex jirregolarizzaw ruħhom anke jekk sabu impjieg. Mhuwiex li ma jridux, huwa biss li ma jistgħux!
Barra minn hekk, minħabba s-sitwazzjoni partikolari ta’ Malta ħafna minnhom ma jistgħux iġeddu l-passaporti oriġinali skaduti tagħhom mill-pajjiż tal-oriġini tagħhom minħabba l-fatt li ħafna drabi ma jkunx hemm rappreżentanza konsulari f’Malta.
Bħalissa m’hemm l-ebda programm ta’ regolarizzazzjoni f’Malta għal migranti bla dokumenti li ilhom joqogħdu fit-tul jew uliedhom.
Kura tas-saħħa
F’Malta, migranti mingħajr dokumenti għandhom biss aċċess limitat għall-kura tas-saħħa. Ħafna drabi ma jirċievux kura medika adegwata peress li huma intitolati biss li jirċievu servizzi mediċi ta ’emerġenza, u dan japplika biss għal dawk li qed jaħdmu bil- ktieb isfar .
Dawk li ma jaħdmux jew ma jistgħux jaħdmu ma jħallsux assigurazzjoni nazzjonali u għalhekk ma jistgħux jibbenefikaw mis-sistema nazzjonali tal-kura tas-saħħa. Nisa bla dokumenti u wliedhom, li mhumiex fil-pussess tal- ktieb isfar, m’għandhomx dritt għall-kura tal-maternità qabel it-twelid u wara t-twelid.
L-inċertezza tal-istatus ta’ residenza tagħhom tagħmilha diffiċli għall-migranti mingħajr dokumenti, mit-twelid sa x-xjuħija, biex jirċievu kura medika preventiva u fit-tul. Jekk ikollhom bżonn xi kura medika, mediċina jew kirurġija dawn jinħarġu minn kontijiet mediċi li jammontaw għal mijiet u eluf.
Edukazzjoni
L-aċċess għall-edukazzjoni għal migranti mingħajr dokumenti f’Malta huwa estremament problematiku u r-regolamentazzjoni ta’ tali aċċess mhix ċara. It-tfal migranti ħafna drabi jiffaċċjaw diffikultajiet biex jirreġistraw fl-iskejjel minħabba li jew huma, jew wieħed mill-ġenituri tagħhom, m’għandhomx dokumentazzjoni uffiċjali.
It-tneħħija ta’ studenti ta’ età obbligatorja mill-iskejjel tikser id-dritt tat-tfal għal edukazzjoni li huwa rikonoxxut mill-Kostituzzjoni Maltija. Barra minn hekk, ħafna migranti huma esklużi minn istituzzjonijiet edukattivi ogħla, bħall-MCAST u l-Università minħabba l-istatus irregolari tagħhom.
Dan joħloq nuqqas ġenerali ta’ opportunità u prospetti futuri, speċjalment għal migranti iżgħar. Immaġina li, li tkun wasalt ta’ tifel jew tifla Malta u ma tkunx tista’ tistudja, titħarreġ biex tiltaqa’ ma’ tfal oħra tal-età tiegħek!
Impjiegi u Drittijiet tal-Ħaddiema
F’Malta, migranti mingħajr dokumenti jistgħu jaħdmu legalment jekk ikollhom ktieb isfar li jipprovdi permess tax-xogħol temporanju li jiġġedded kull tliet xhur. Madankollu, mhux kull migrant irregolari jinħareġ ktieb isfar, peress li l-għoti tal-ktieb huwa bbażat fuq politiki ambigwi mhux miktuba.
Għalkemm il-ktieb jippermetti lil xi migranti jaħdmu u jikkontribwixxu għat-taxxi u s-sigurtà soċjali, il- ktieb isfar ma joffri l-ebda sigurtà jew benefiċċji soċjali fit-tul, bħal benefiċċji tal-qgħad, pensjonijiet u affarijiet simili. Id-detenturi jridu jġeddu d-dokumenti kull tliet xhur li huwa piż burokratiku kbir kemm għal min iħaddem kif ukoll għall-impjegat.
Minkejja li jħallsu fis-sistema, huma m’għandhom l-ebda benefiċċji soċjali u lanqas stabbiltà tax-xogħol fit-tul, u t-tamiet tagħhom għal futur sigur ħafna drabi jibqgħu mhux sodisfatti. Migranti mingħajr dokumenti ma jitħallewx jaħdmu legalment u jiffaċċjaw snin ta’ sfruttament fuq il-post tax-xogħol.
L-ironija hi li Malta għandha bżonn ta’ idejn żejda fis-suq tax-xogħol minħabba nuqqas kbir ta’ ħaddiema.
Djar
Is-sitwazzjoni tad-djar għall-migranti mingħajr dokumenti f’Malta hija prekarja. Huma m’għandhomx aċċess għal programmi ta’ akkomodazzjoni pubblika u jridu jiddependu fuq akkomodazzjoni privata għalja u mhux sigura.
Barra minn hekk, mingħajr rikonoxximent legali, l-iżgurar ta’ ftehimiet ta’ kiri fit-tul huwa kważi impossibbli. Dan iżid ir-riskju tagħhom li ma jkollhomx dar u jġiegħel lil ħafna jgħixu f’kundizzjonijiet insuffiċjenti, joqogħdu f’binjiet vojta u mhux sanitarji jew jorqdu goff fi ġnien jew għelieqi pubbliċi, li jagħmilhom vulnerabbli li jkunu vittmi ta’ serq, vjolenza personali u sesswali.
Sigurtà Soċjali u Benesseri
Il-benesseri soċjali huwa inaċċessibbli għal migranti mingħajr dokumenti f’Malta. Għalkemm dawk li huma fil-pussess tal- ktieb isfar iħallsu taxxi annwali u kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali ta’ kull xahar fis-sistema Maltija, ma jirċievu l-ebda appoġġ f’każi ta’ qgħad, mard, diżabilità, xjuħija jew maternità.
Din l-esklużjoni mill-protezzjoni soċjali żżid il-vulnerabbiltà ekonomika u soċjali tagħhom, u tħalli lil ħafna nies fil-bżonn bla fejn imorru.
Familja
Il-migranti irregolari kollha f’Malta huma pprojbiti milli jiżżewġu, peress li l-politika tal-gvern tiddetta li biex jinħarġu l-projbizzjonijiet taż-żwieġ persuna trid turi status ta’ residenza regolari jew f’Malta jew f’pajjiż ieħor.
Dan joħloq ostakoli għalihom biex joħolqu unità familjari, speċjalment għal dawk li għandhom it-tfal f’Malta, peress li d-drittijiet u l-obbligi kollha li jappartjenu lill-koppji miżżewġin huma esklużi.
L-inkapaċità li jiżżewġu twassal għal esklużjoni fit-tul u tfixkel l-integrazzjoni tal-familji migranti fis-soċjetà. M’hemmx għalfejn ngħidu li l-migranti irregolari f’Malta ma jistgħux iġibu l-familja tagħhom f’Malta u ħafna jqattgħu għexieren ta’ snin mingħajr ma jaraw lill-konjuġi jew lil uliedhom jitħallew lura d-dar fil-pajjiż tal-oriġini tagħhom.
Libertà tal-Moviment
Il-migranti mingħajr dokumenti f’Malta għandhom il-libertà tal-moviment ristretta ħafna. Jivvjaġġaw fl-UE jew lejn pajjiżi oħra huwa impossibbli għalihom, peress li m’għandhomx dokumenti validi tal-ivvjaġġar biex joħorġu u jerġgħu jidħlu.
Dejjem hemm ir-riskju ta’ detenzjoni u deportazzjoni jekk jippruvaw jaqsmu l-fruntieri. Din l-inċertezza tillimita serjament il-libertà personali tagħhom u tfixkel il-kapaċità tagħhom li jintegraw bis-sħiħ fis-soċjetà.
